Nieuws
OVER inclusiever onderwijs
Samen naar School - klas op de Imenhof
Vandaag (27-1-2023) was ik met de wethouder van de gemeente Losser, bestuur van Consent en ouders aanwezig bij de officiële opening van de Samen naar School – klas op de Imenhof in Losser. Dit is een klas voor kinderen met ernstige lichamelijke en/of verstandelijke beperkingen binnen een reguliere school. Het is een aparte klas, maar vanuit deze aparte setting doen kinderen zoveel mogelijk samen met de kinderen uit reguliere klassen. Daar komt natuurlijk ook zorg bij kijken en daarom zijn ook de gemeente en zorgorganisaties erbij betrokken. Het is mooi om te zien hoe dit in de praktijk werkt. Ik werd geraakt door de verhalen van ouders die me vertellen over nieuwe vriendschappen en een boost in de ontwikkeling van hun kind.
Persoonlijk heb ik mee aan de wieg gestaan van deze klas. Ook NSGK heeft geholpen, maar het zijn vooral het schoolbestuur (Consent), het samenwerkingsverband PO Twente Oost en het team die credits met dit initiatief verdienen. Alle lof voor betrokkenen!
Studiereis Milaan en Reggio Emilia
In november 2022 heb ik de schoolleiders van Consent op studiereis naar Italië mogen begeleiden. Het was een mooie week waarin de deelnemers veel hebben kunnen leren over inclusie in het Italiaanse onderwijs.
In Italië is het speciaal onderwijs al tientallen jaren geleden opgeheven. Inclusie is dan ook geen issue meer. Alle leerlingen hebben hun plek gekregen in het regulier onderwijs, evenals de leerkrachten uit het speciaal onderwijs.
We hebben mogen kijken in Scuola Rinnovata en de openbare Montessorischool in Milaan en in de kindercentra in Reggio Emilia. Daardoor hebben de deelnemers kennis kunnen maken met drie verschillende pedagogen en onderwijsconcepten (Pizzigoni, Malaguzzi en Montessori).
We realiseren ons dat deze scholen bijzonder zijn en mogelijk niet het hele onderwijs in Italië representeren.
Wat is ons opgevallen?
De aanpak op scholen is kindvriendelijk en richt zich op het hele kind. Bijzonder was de pedagogiek van Pizzigoni op Scuola Rinnovata. Hij gaat ervan uit dat het onderwijs vorm moet krijgen vanuit concrete ervaringen. Daar is op deze school alle ruimte voor. We hebben gezien hoe kinderen met dieren en in de tuin werken en hoe deze ervaringen benut worden om te rekenen en natuuronderwijs te geven.
Het is jammer dat Scuola Rinnovata de enige school in Italië is die de pedagogiek van Pizzigoni in de praktijk bent. De benadering in Reggio Emilia is gebaseerd op ideeën van Malaguzzi en komt dichtbij de aanpak van Pizzigoni. De kindercentra in deze stad zijn wereldberoemd en zeer de moeite waard. Het is alleen jammer dat de basisscholen deze aanpak niet volledig overgenomen hebben. Daardoor blijft de benadering van Malaguzzi beperkt tot de leeftijdsgroep 0-6 jaar. De Montessorischool werkt op een mooie manier aan zelfstandigheid van kinderen, maar hier zagen we dat de leeromgeving (o.a. Montessori-materialen) nog beter ingericht zou kunnen worden.
In zijn algemeenheid vonden we dat de toerusting met gebouwen en materialen veel minder is dan bij ons.
Nog meer zaken die ons opvielen:
- De autonomie van de leerkracht is heel groot.
- Er is geen landelijk curriculum waardoor de leerkracht zelf het programma kan bepalen. Dat geeft ook ruimte voor de andere aanpakken die we hebben gezien.
- De autonomie van de school is beperkt.
- De schoolleider heeft geen vrije keuze van leerkrachten. Deze worden door de staat toegewezen.
- Er zijn veel handen in de scholen. Minimaal heeft elke klas een groepsleerkracht en een ondersteunende leerkracht. Als er kinderen met beperkingen in de klas zitten kan er nog meer ondersteuning zijn. Dat kunnen dan ook zorgprofessionals zijn.
Het was mooi om te zien hoe vanzelfsprekend inclusie in Italië is. De aanpakken die we hebben gezien zijn niet zo maar over te nemen, wel kunnen onderdelen aangepast worden naar de Nederlandse context.
> Heb je naar aanleiding van dit bericht vragen of opmerkingen, neem dan contact met mij op.
Studiereis London Newham
In oktober 2022 heb ik voor het eerst sinds 3 jaar weer een groep begeleid op studiereis naar de gemeente Newham in Londen. Dit keer had ik de teams van 2 scholen van de Stichting Consent mee die concrete stappen zetten op het pad naar inclusiever onderwijs: ODBS Europa Enschede en de Imenhof Losser. Het was opnieuw een zeer leerzame reis. Het fijne was dat de beide scholen niet meer overtuigd hoefden te worden van het belang van inclusie. De deelnemers hadden een open mind en hebben daardoor ook veel opgestoken.
Gedurende de week hebben we in groepen scholen bezocht en hebben we ‘s middags sessies gehouden over aanpalende thema’s (onderwijssysteem Engeland, historie inclusie in Newham, rol van de ouders, ondersteuning, preventie van gedragsproblemen).
Het was mooi om te zien dat het inclusieve vuurtje nog steeds brandt in Newham. Dit ondanks het feit dat de politieke wind het laatste decennium niet meewerkt. We hebben wel duidelijke verschillen tussen scholen gezien. Sommige scholen zijn inclusief maar tegelijkertijd heel resultaatgericht zoals we dat kennen uit de Angelsaksische wereld. Andere scholen laten een wat persoonlijker benadering zien. Een mooi voorbeeld is Star Primary.
De foto komt van de Zones of Regulation waarmee op deze school gewerkt wordt. De school steekt meer tijd in sociaal-emotioneel welbevinden. Er wordt o.a. ook met herstelrecht gewerkt. Wij voelden ons helemaal thuis in deze school omdat de benadering beter past bij hoe de groep het zag. Kortom: de scholen in de gemeente Newham zijn nog steeds heel interessant om een visie rond inclusie te ontwikkelen.
> Heb je naar aanleiding van dit bericht vragen of opmerkingen, neem dan contact met mij op.
