Nieuws
OVER inclusiever onderwijs
Met het samenwerkingsverband VO 2302 Twente Oost naar Newham
In oktober 2023 heb ik een groep van 25 deelnemers uit het samenwerkingsverband passend onderwijs Twente Oost VO begeleid op studiereis naar Londen-Newham. Het was voor het eerst sinds 8 jaar dat ik er weer in het voortgezet onderwijs kwam. We bezochten scholen als Kingsford Community School, Little Ilford, Lister, Royal Docks Academy, Plashet en Forest Gate. Ik was erg nieuwsgierig of de scholen in Newham inclusie hebben kunnen vasthouden want het speciaal onderwijs groeit, ook in Engeland. Ik ben aangenaam verrast. Van alle plekken die ik gezien heb vind ik Newham nog steeds een heel mooi voorbeeld voor Nederland. Ondanks onderwijsbeleid dat ook in Engeland niet echt meewerkt zijn er echt good practices rond inclusie te zien, ook in het voortgezet onderwijs. In Royal Docks Academy zagen we bv. een afdeling voor complexe meervoudige beperkingen. Mooi om te zien hoe voor deze groep in een resourced school weliswaar geen sprake is van didactische inclusie, maar hoe toch sociale inclusie maximaal vorm krijgt. Voor minder complexe problematiek is er in dezelfde school wel didactische inclusie.
We hebben in Newham ook bij de London Stadium Learning een mooie sessie gehad met Darren Harris, een blinde paralympische voetballer. Hij liet ons zien wat hij door zijn doorzettingsvermogen bereikt heeft. De speciale omgeving waarin hij verkeerd heeft was geen plaag voor hem, maar heeft hem ook niet echt geholpen.
Kijken in Newham helpt om de Nederlandse collega’s een scherper beeld te geven van wat kan m.b.t. inclusie en waar ook andere oplossingen gevonden moeten worden. De groep die ik meehad kwam geïnspireerd terug! Dit mede dankzij de lerende houding die zij durfden aan te namen!
Award 'Outstanding leadership in education'
Begin juli 2023 bezocht ik de conferentie Education 2.0 in Las Vegas. Ik was uitgenodigd voor deze conferentie vanwege mijn expertise rond inclusie, maar ook voor het in ontvangst nemen van een prijs voor Leadership in Education. Het was een bijzondere ervaring. De conferentie was totaal anders dan ik in Nederland gewend ben. Alle programmaonderdelen waren centraal met de hele groep. Er waren enkele keynotes, maar over het algemeen bestond het programma uit panelgesprekken. Deze waren interactief waarbij de zaal ook kon reageren. Ik heb zelf een rol gehad in het panelgesprek ‘On the margins: A community of educators committed to equity & justice’. Ik heb ervan geleerd dat we ook in Nederland een conferentie educatiever kunnen maken.
De prijs kreeg ik niet zomaar toegekend. Ik heb een aantal online gesprekken gevoerd en vervolgens een reeks vragen over mijn loopbaan en de impact die ik heb moeten beantwoorden. Het ging over reputatie, impact, professionele ervaring, creatief denken en beslissend leiderschap. Op alle onderdelen heb ik ‘Grade A’ behaald: de hoogste score. Tijdens de zogenaamde ‘recognition sessions’ kregen meer collega’s een prijs. Ik verkeerde in goed gezelschap. Veel prijswinnaars werkten bij universiteiten en ware gepromoveerd. Hieronder een foto van de uitreiking en van de ingelijste erkenning.
Samen naar School - klas op de Imenhof
Vandaag (27-1-2023) was ik met de wethouder van de gemeente Losser, bestuur van Consent en ouders aanwezig bij de officiële opening van de Samen naar School – klas op de Imenhof in Losser. Dit is een klas voor kinderen met ernstige lichamelijke en/of verstandelijke beperkingen binnen een reguliere school. Het is een aparte klas, maar vanuit deze aparte setting doen kinderen zoveel mogelijk samen met de kinderen uit reguliere klassen. Daar komt natuurlijk ook zorg bij kijken en daarom zijn ook de gemeente en zorgorganisaties erbij betrokken. Het is mooi om te zien hoe dit in de praktijk werkt. Ik werd geraakt door de verhalen van ouders die me vertellen over nieuwe vriendschappen en een boost in de ontwikkeling van hun kind.
Persoonlijk heb ik mee aan de wieg gestaan van deze klas. Ook NSGK heeft geholpen, maar het zijn vooral het schoolbestuur (Consent), het samenwerkingsverband PO Twente Oost en het team die credits met dit initiatief verdienen. Alle lof voor betrokkenen!
Studiereis Milaan en Reggio Emilia
In november 2022 heb ik de schoolleiders van Consent op studiereis naar Italië mogen begeleiden. Het was een mooie week waarin de deelnemers veel hebben kunnen leren over inclusie in het Italiaanse onderwijs.
In Italië is het speciaal onderwijs al tientallen jaren geleden opgeheven. Inclusie is dan ook geen issue meer. Alle leerlingen hebben hun plek gekregen in het regulier onderwijs, evenals de leerkrachten uit het speciaal onderwijs.
We hebben mogen kijken in Scuola Rinnovata en de openbare Montessorischool in Milaan en in de kindercentra in Reggio Emilia. Daardoor hebben de deelnemers kennis kunnen maken met drie verschillende pedagogen en onderwijsconcepten (Pizzigoni, Malaguzzi en Montessori).
We realiseren ons dat deze scholen bijzonder zijn en mogelijk niet het hele onderwijs in Italië representeren.
Wat is ons opgevallen?
De aanpak op scholen is kindvriendelijk en richt zich op het hele kind. Bijzonder was de pedagogiek van Pizzigoni op Scuola Rinnovata. Hij gaat ervan uit dat het onderwijs vorm moet krijgen vanuit concrete ervaringen. Daar is op deze school alle ruimte voor. We hebben gezien hoe kinderen met dieren en in de tuin werken en hoe deze ervaringen benut worden om te rekenen en natuuronderwijs te geven.
Het is jammer dat Scuola Rinnovata de enige school in Italië is die de pedagogiek van Pizzigoni in de praktijk bent. De benadering in Reggio Emilia is gebaseerd op ideeën van Malaguzzi en komt dichtbij de aanpak van Pizzigoni. De kindercentra in deze stad zijn wereldberoemd en zeer de moeite waard. Het is alleen jammer dat de basisscholen deze aanpak niet volledig overgenomen hebben. Daardoor blijft de benadering van Malaguzzi beperkt tot de leeftijdsgroep 0-6 jaar. De Montessorischool werkt op een mooie manier aan zelfstandigheid van kinderen, maar hier zagen we dat de leeromgeving (o.a. Montessori-materialen) nog beter ingericht zou kunnen worden.
In zijn algemeenheid vonden we dat de toerusting met gebouwen en materialen veel minder is dan bij ons.
Nog meer zaken die ons opvielen:
- De autonomie van de leerkracht is heel groot.
- Er is geen landelijk curriculum waardoor de leerkracht zelf het programma kan bepalen. Dat geeft ook ruimte voor de andere aanpakken die we hebben gezien.
- De autonomie van de school is beperkt.
- De schoolleider heeft geen vrije keuze van leerkrachten. Deze worden door de staat toegewezen.
- Er zijn veel handen in de scholen. Minimaal heeft elke klas een groepsleerkracht en een ondersteunende leerkracht. Als er kinderen met beperkingen in de klas zitten kan er nog meer ondersteuning zijn. Dat kunnen dan ook zorgprofessionals zijn.
Het was mooi om te zien hoe vanzelfsprekend inclusie in Italië is. De aanpakken die we hebben gezien zijn niet zo maar over te nemen, wel kunnen onderdelen aangepast worden naar de Nederlandse context.
> Heb je naar aanleiding van dit bericht vragen of opmerkingen, neem dan contact met mij op.
Studiereis London Newham
In oktober 2022 heb ik voor het eerst sinds 3 jaar weer een groep begeleid op studiereis naar de gemeente Newham in Londen. Dit keer had ik de teams van 2 scholen van de Stichting Consent mee die concrete stappen zetten op het pad naar inclusiever onderwijs: ODBS Europa Enschede en de Imenhof Losser. Het was opnieuw een zeer leerzame reis. Het fijne was dat de beide scholen niet meer overtuigd hoefden te worden van het belang van inclusie. De deelnemers hadden een open mind en hebben daardoor ook veel opgestoken.
Gedurende de week hebben we in groepen scholen bezocht en hebben we ‘s middags sessies gehouden over aanpalende thema’s (onderwijssysteem Engeland, historie inclusie in Newham, rol van de ouders, ondersteuning, preventie van gedragsproblemen).
Het was mooi om te zien dat het inclusieve vuurtje nog steeds brandt in Newham. Dit ondanks het feit dat de politieke wind het laatste decennium niet meewerkt. We hebben wel duidelijke verschillen tussen scholen gezien. Sommige scholen zijn inclusief maar tegelijkertijd heel resultaatgericht zoals we dat kennen uit de Angelsaksische wereld. Andere scholen laten een wat persoonlijker benadering zien. Een mooi voorbeeld is Star Primary.
De foto komt van de Zones of Regulation waarmee op deze school gewerkt wordt. De school steekt meer tijd in sociaal-emotioneel welbevinden. Er wordt o.a. ook met herstelrecht gewerkt. Wij voelden ons helemaal thuis in deze school omdat de benadering beter past bij hoe de groep het zag. Kortom: de scholen in de gemeente Newham zijn nog steeds heel interessant om een visie rond inclusie te ontwikkelen.
> Heb je naar aanleiding van dit bericht vragen of opmerkingen, neem dan contact met mij op.
